Parochietoneel speelt in kerk over het hiernamaals

Wie: Partoli uit Lievelde
Wat: "Bezoek uit het hiernamaals" van H. Schimmel, vertaling Carl Slotboom. 
Waar: Het Koningshuus in Lievelde
Wanneer: Vrijdag 14 februari 2025
Regie: Franny Lurvink

Het Koningshuus
De Kerk in Lievelde is,zoals zoveel kerken in onze dorpen, aan de eredienst onttrokken en toegevoegd aan de eredienst van het Sociaal Culturele leven. Dat die omwenteling nog niet helemaal voltooid is, is te zien aan de mobiele toiletten die buiten de kerk staan opgesteld. Een praktische oplossing voor een tijdelijk probleem. Dat zegt iets over de kracht van de groep die achter die ombouw tot cultureel centrum zit.

Binnen is de kerk nauwelijks meer herkenbaar. Ja, als je naar boven kijkt, dan zie je de oorspronkelijke spanten nog. Maar het tapijt op de vloer verandert de sfeer al helemaal. Daar waar ooit het priesterkoor was, hangen nu theaterrode gordijnen in een lijsttoneel. Strak, netjes, nieuw! Daarboven twee grote zwarte trussstellages, die met takels naar beneden gehaald kunnen worden en waaraan een imponerende batterij theatertechniek is opgehangen. Over die techniek ga ik later meer goed nieuws vertellen. 

Voor het eerst 
Vanavond is de tweede avond waarop Partoli haar eerste voorstelling in deze zaal gaat spelen. Op zaterdag volgt een derde voorstelling en de kaartverkoop is, volgens kersverse regisseuze Frannie Lurvink, "heel goed gegaan."  Ook dat is goed nieuws. En ik zie het overal waar ik kom: de publieke belangstelling voor het amateurtoneel is -zeker in kleine kernen- onverminderd groot. Tot nu toe speelde Partoli (geen Italiaanse connotatie: gewoon PARochi TOneel LIevelde) haar voorstellingen in Erve Kots. Qua speelruimte is de verhuizing naar het Koningshuus een vooruitgang, want wat een prachtige spelvloer staat de groep nu ter vervoeging. Ook de hoogte van de zaal geeft veel meer mogelijkheden voor de belichting.

Als de gordijnen zich na het voorwoord door de voorzitter langzaam openen, is het toneelbeeld wel een beetje een teleurstelling. De niet uit te bannen verdeling van twee deuren op links, tuindeuren in de achterwand en één of twee deuren op rechts is ook hier aangehouden. 
De deuren zijn, net als de wanden, steriel wit. De meubels hebben een ratjetoe aan stijlen die gewoon ook volledig verkeerd bij elkaar gekozen zijn. Aan de muren hangt niets dat een beeld geeft van de karakters van de mensen die er wonen. Er hangt gewoon te weinig dat duiding kan geven aan het leven dat daar geleid wordt. Je hoeft alleen maar naar je eigen huiskamer te kijken om te zien hoe daar geleefd wordt: elk element in jouw huiskamer is daar door iemand om een bepaalde reden neergelegd of achtergelaten. In het decor van vanavond is daarover absoluut niet nagedacht. Er staat te weinig en wat er staat klopt niet. Zou de groep zo lang op een heel klein podium hebben gespeeld dat ze eenvoudigweg niet genoeg spullen hebben om dit grote speelvlak te vullen? Al zou dat zo zijn, dan nog kun je ook met weinig spullen, een kleurtje of een behangetje sfeer toevoegen aan een ruimte. Teleurstellender dan dit kan een toneelbeeld niet zijn. Zelfs een compleet leeg toneel is nog spannender.

Een blik met spelers
Gelukkig wordt het toneel snel gevuld met spelers die van wanten weten. De mooi formeel spelende Jos Porskamp die als Fred Bouwman een optocht aan vreemde snuiters in zijn huis moet dulden. Zo krijg je ook nooit verkering! Zijn broer Hans, uitvinder van beroep, wordt zo grappig onnozel gespeeld door Hans te Brake dat je niet kan wachten tot hij weer op mag komen. Gelukkig gebeurt dat vaak. Daniëlle Wieskamp had geen makkelijke rol als hun zus Fenna. Aan de ene kant omdat ze zonodig van de schrijver heel erg moet stinken omdat ze zich om new-age achtige redenen niet wast. Aan de andere kant omdat ze die new-age achtige kant wel heel geloofwaardig moet spelen, terwijl ondertussen de andere rollen zich te buiten gaan aan beledigingen over die leefstijl. Veel toneelschrijvers in het amateurwereldje bezondigen zich straffeloos aan deze goedkope vorm van het belachelijk maken van leefstijlen. Gelukkig speelde Daniëlle haar rol zo goed dat de personage menselijk bleef; je ging meeleven met die Fenna. Het kwartet Bouwmannetjes werd volgemaakt door Broddy Krabbenborg, die aan Willem Bouwman een fraai sjaggeraar-sfeertje meegaf. 
Het was voor het eerst dat ik Partoli zag spelen dus alle spelers waren nieuw voor mij. En het was een heel prettige kennismaking. Want elke speler gaf blijk van  een gezonde hoeveelheid spelintelect. Nergens vlogen de spelers uit de bocht in hun spel, steeds was er precies genoeg overdrijving. Zoals Tim Arink gewoon fijn vorm gaf aan buurman John, of de nonchalance die Joost ter Horst meegaf aan Gerrit of de moed van Lidwien Hulshof bij het spelen van de wellustige fases in de rol van Anke. Dat spel maakte de avond de moeite meer dan waard.

Een samenwerking met groot effect
Na de voorstelling sprak ik nog even na met Walter Doppen, vrijwilliger, verantwoordelijk voor het geluid. Ik had hem al vaker bij toneelvoorstellingen gezien en gesproken en kende hem als een onvermoeibare voorvechter van betere en betaalbare techniek bij amateurvoorstellingen. De kosten daarvoor zijn, als je er bedrijven voor inhuurt,  bijna niet te dragen door de toneelverenigingen. De facto komt het erop neer dat je een half jaar lang keihard werkt en het geluidsbedrijf er met het geld vandoor gaat.
Walter vertelde me dat Partoli deel uitmaakt van een groep van vier toneelverenigingen die besloten hebben samen te werken in het oplossen van die scheefgroei. Zo schaften ze samen de geluidsset aan  -met 12 zendermicrofoons- waarmee vanavond de zaal perfect de teksten kon volgen. De mensen aan de knoppen zijn allemaal vrijwilligers met hart voor de zaak van het amateurtoneel. Zo kunnen de verenigingen het geld in de zak houden en verder bouwen aan hun organisatie.

Ondertussen gaan de verenigingen ook nauw samenwerken op het gebied van grime en kleding. Dit soort samenwerkingen zijn noodzakelijk voor een bloeiend toekomst van het amateurtheater en hoe fijn dat er in onze omgeving een voorbeeld is van hoe je dat zou kunnen doen.