Diagnose tv Etten - Etten heeft het weer!

We moeten teruggaan tot 2019, geloof ik, dat toneelvereniging Etten haar laatste stuk speelde. Niet uit vrije wil of uit een creatieve impasse was het dat ze niet meer gespeeld hebben, maar gewoon domme pech. Eerst Corona en toen -misschien wel als gevolg daarvan- het sluiten van Zalencentrum Koster waardoor repetitie- en optreedruimte verloren gingen.

Toneelvereniging Etten is niet zomaar een vereniging. Ze bestaat meer dan 100 jaar en heeft een opvallend gevarieerde spelersgroep. Groot ook. En gisteravond zag ik er zelfs twee tieners aan het werk. En helemaal niet onverdienstelijk. Dus ook kerngezonde verenigingen kunnen met twee klappen geveld worden. Niet alles valt binnen de macht van de bestuurders, soms heb je gewoon te maken met “de wil van de Goden”. En daar heb je je maar naar te schikken. Daar gaat het dan ook vaak over in het theater. Niet per se qua de stukken die gespeeld werden, maar het feit dat tv Etten het afgelopen weekend als herrezen, tegen de haar zo vertrouwde molen aan, drie eenakters kon spelen, was een overwinning op alle tegenslagen die ze te verduren hadden gehad. Dat alleen al stemde feestelijk.

Het was een plekje dat ik niet kende in Etten. Maar achter de molen bleek een plaatsje met een schuurtje waar een ruim speelvlak en een tribune van 150 mensen op pasten. En die tribune zat helemaal vol. En men kende elkaar, riep elkaar diagonaal over elkaars hoofden begroetingen toe, haalden herinneringen op aan vroeger tijden en zat al genoeglijk bij elkaar nog voor er een zin gespeeld was. Alsof iedereen na 5 jaar leegte zat te popelen om samen toneel te gaan zien.

Het decor had niets met de molen van doen, maar alles met een haven. En (het terras van) een restaurant of kroeg bij die haven. Overal lagen netten en boeien en touwen. Ook de rand van de tribune bestond uit “aangespoeld wrakhout” met een touw er doorheen. Heel sfeervol. Toch had niet de haven maar het restaurant iets van doen met het eerste stuk waarvan ik schrijver en titel niet kon achterhalen omdat de programma’s op waren. Nogal een minpuntje: je weet hoeveel mensen er komen, want je hebt zelf de kaarten verkocht. Hoe moeilijk is het dan om ervoor te zorgen dat iedereen een programmaatje krijgt? En als je het nodig vindt dat de voorzitter vooraf een praatje moet houden, laat die dan even zeggen welke titels de stukken dragen en wie ze geschreven heeft. Dan dient dat praatje tenminste nog een doel. Maar ala, vijf jaar niet spelen, het brengt blijkbaar ook wat onwennigheid teweeg.

Ik was nieuwsgierig naar de schrijvers van de stukken. De eerste twee waren van een geweldige kwaliteit: lichtvoetig, herkenbaar en vilein geschreven stukken waar mensen op een tenenkrommende manier met elkaar in de clinch lagen. Het is niet vaak dat ik onbedwingbaar mee moet lachen met het publiek bij het amateurtheater, maar deze avond deed ik graag mee. Niet alleen natuurlijk door de teksten, maar vooral natuurlijk door de acteurs die leven gaven aan deze woorden. In het eerste stuk straalden Theo Geuyen en Tanja Jansen in een bizarre blind date van twee mensen die -dat zagen we meteen- niet voor elkaar bestemd waren, maar die we allebei wel een lieve relatie gunden. Tussen hen in maakte Wilfried van Aken van de ober -een rolletje van niks- een niet te versmaden komische act, zonder het spel van de andere twee in de weg te zitten. Beter kon de avond niet beginnen.

Na de pauze, twee kortere stukken, waarvan de eerste van hetzelfde niveau was als de eerste. Kort: Kakineuze familie viert de verloving van dochterlief met een jonkheer. Twee motorrijders interrumperen dit stelletje en alles eindigt met een scheiding der geliefden. Prachtig materiaal voor spelers die graag typetjes spelen. Grote grapdichtheid in de tekst en de uitvoering.

Het derde stuk -familie gaat op een cruise- zat veel minder goed in elkaar qua tekst. Minder doorwrocht en met minder mogelijkheden voor de cast om te shinen, terwijl er wel degelijk veel energie en vaart in hun spel zat. Opvallende verschijning was de dochter des huizes (ik schat haar een jaar of 13) die zo scherp begreep wat haar rol van haar verwachte en die daaraan zo vrij en origineel vorm gaf. Daar precies tegenover stond haar “broertje” die een slome puber speelde die alleen maar aan het gamen was. Lekker spel hoor.

Nijosca Kleinpenning toonde zich altijd al een fijne speelster die weet waar het bij het toneel om gaat. Als regisseuse heeft ze een prima visitekaartje afgegeven en duidelijk gemaakt aan de gemeenschap: We zijn dan wel geslagen door het lot, maar we zijn nog springlevend!

Wie : Toneelvereniging Etten
Wat : Daar bij die molen
Waar : Buitenspel bij de molen in Etten
Wanneer : 2 juni 2024
Regie : Nijosca Kleinpenning-Wijnands