Diagnose Toneelgroep Vierakker - Het gelijk van het geleur met een lijk

Wie : Toneelgroep Vierakker - Wichmond
Wat : Bezoek uit het hiernamaals door Hans Schimmel
Oorspronkelijke titel: Für die Familie kann man nichts
Vertaling: Carl Slotboom
Waar : Grand Café "Bij Ludger" Vierakker
Wanneer : 28 januari 2024
Regie : Henk Broekgaarden

De kerk in Vierakker is uitgeroepen tot mooiste kerk van Gelderland. Hoe leuk was het dat ik er achter kwam dat naast die kerk een grand café staat met een zaal waar toneelgroep Vierakker-Wichmond in optreedt. Nog mooier werd het, toen bleek dat ook dat grand café met zijn zaal linea recta het openluchtmuseum in zouden kunnen. Het was een reis door de tijd die ik maakte. 

Toen ik eindelijk de juiste deur had gevonden waardoor ik naar binnen kon, de eerste deur bracht me naar het restaurantje, de tweede naar de keuken, de derde -met "welkom" erop- was op slot en de vierde werd uiteindelijk door een medewerkster van de toneelgroep opengedaan. Ogenschijnlijk was men niet voorbereid op mensen van buiten Vierakker-Wichmond. Ik was er voor vandaag nog nooit geweest en kende zaal en toneelgroep niet. Des te leuker om daar eens te gaan kijken. 

Binnen leek alles uit een jaren-50 film te komen: de kleuren, de stenen, de nauwe vestibule met een opgang naar de toiletten, de bar, het betalen met muntgeld, geen bereik en gordijnen die met wasknijpers bijeen werden gehouden. De zaal gevuld met mensen die wisten wat werken was, dat kon je zien aan hun lijf, hun bewegingen en hun gegroefde huid. Hier zat de hele gemeenschap samen in hun zaaltje. Dik 120 mensen en daarmee zat de zaal meer dan vol. Verklaarbaar dat er maar liefst 5 optreedmomenten stonden geprogrammeerd. En ik wed dat ze allemaal uitverkocht zijn.  

Ik heb het wel eens over Carl Slotboom gehad als een notoire veelschrijver van niet al te fijnzinnige toneelstukken. Maar dat de beste man ook nog tijd vindt om stukken te vertalen wist ik niet. Daardoor getriggerd kwam ik op het spoor van reeksen van Duitse stukken die hier in Nederland worden vertaald en door Vink worden uitgegeven. Interessant om daar eens een vergelijkend onderzoek naar te doen. De Nederlandse titel van het stuk wijkt nogal af van de oorspronkelijke titel. Ik ben benieuwd of de inhoud ook zo afwijkt. 

Want hoe mooi de omgeving waar het stuk werd uitgevoerd ook was, gaandeweg de middag kreeg ik wel wat gedachtes over het morele niveau van het stuk. Centraal in de handelingen staat het lijk van een non dat tijdelijk in de huiskamer van de familie Bouman wordt gestald omdat de lijkwagen panne heeft en naar de garage moet. Die weigert echter de auto te repareren met een lijk erin. Vandaar. 

Laat ik duidelijk zijn: er wordt door de mensen van deze toneelgroep overtuigend gespeeld! De familie Bouman heeft een stel regelrechte piassen in haar gelederen en die worden meeslepend vormgegeven. Een soort rusthuis van zuster Clivia maar dan in het kwadraat. Het spelplezier spat er vanaf en dat heeft zijn weerslag op de zaal die zich opperbest vermaakt. Ik ook! Ook is het heel prettig om te zien dat de spelers van alle leeftijden zijn. Hier gelukkig geen 70-jarige die een jonge meid moet spelen. Voorlopig lijkt de toekomst van de groep verzekerd. 

Maar dat gesleep met dat lijk, ik bleef er moeite mee houden. Van de steekwagen op de bank, van de bank op de vloer, van de vloer op de bank, van de bank naar de bushalte, van de bushalte terug naar de bank. Ze wordt gebruikt als poppekastpop, ogen open-ogen dicht, mond in de glimlach-mond weer gewoon. Het ging maar door. Persoonlijk denk ik dat het kwam omdat het een non was, dat iedereen er zo hard om moest lachen. Maar ik vond het zowel voor de non als voor actrice Laura Hulshof eigenlijk te gênant. 

Misschien ben ik te gevoelig voor dat soort dingen en moet ik daar overheen stappen. Tenslotte heeft de zaal zich heel erg goed vermaakt. En dan heeft de schrijver het gelijk aan zijn kant. Daarnaast moet ik tot mijn schaamte ook erkennen dat ik het derde bedrijf niet gezien heb. Wie weet nam daarin alles een draai die alles aanvaardbaar maakte.

Ik moest eerder weg om op tijd bij een concert te zijn. Daar een heel andere sfeer. Liederen over de schoonheid en de kwetsbaarheid van de aarde. Iets waar nonnen doorgaans ook een groot gevoel voor hebben.